ชาวบ้านกำลังสาธิตการทำลูกปะคำโดยผสมแร่เหล็กน้ำพี้ลงในดินหนึ่งในโปรแกรมที่ทางจังหวัดต้องการนำเสนออย่างยิ่ง คือบ่อเหล็กน้ำพี้ ซึ่งขึ้นชื่อว่าเป็นแหล่งแร่เหล็กที่ดีมากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศ ดีถึงขั้นว่าเป็นแหล่งต้นทางวัตถุดิบของมหาศาสตราของกษัตริย์ในสมัยโบราณ
กลวิธีส่งเสริมการท่องเที่ยวของที่นี่ คือการนำแม่เหล็กมาผูกติดกับเชือกและไม้ไผ่เป็นคันเบ็ด จากนั้นจึงให้นักท่องเที่ยวหย่อนลงไปในบ่อ เพื่อดูดเอาหินเล็กหินน้อยที่มีแร่เหล็กกลับบ้านเป็นที่ระลึก
นอกนั้นก็เป็นการสาธิตทำลูกประคำ สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และจบด้วยซื้อของที่ระลึกกลับบ้าน
ขณะที่เราเข้าใจกันไปตามข้อมูลประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยว ทว่าข้อเท็จจริงคือทุกวันนี้แร่เหล็กในบ่อนั้นแทบจะหมดเกลี้ยงแล้ว เหลือก็แต่เพียงแร่บางๆที่ฝังตัวในเนื้อหินเล็กๆ พอๆกับลูกอมฮอลล์
จากการสอบถามชาวบ้าน ได้ความว่า ในสมัยก่อน พื้นที่ย่านนั้นแห้งแล้งและกันดารมาก การตีและถลุงเหล็กต้องไปทำกันไกลในแหล่งที่มีน้ำ ตามห้วยหรือบ่อเล็กๆ เมื่อถลุงและตีจนได้สิ่งที่ต้องการแล้ว สิ่งที่ยังเหลืออยู่ตามพื้นคือขี้ตะกรัน อันเป็นเหมือนกากของเหลือจากแร่เหล็ก
นากจากขี้ตะกรันที่ทิ้งกองไว้มหาศาลแล้ว ยังมีขี้ตะกรันที่ตกหล่นระหว่างทางการขนส่งอีกมาก
ในอดีตนั้น ไม่มีใครเขาเอาหรอกครับขี้ตะกรัน เพราะแร่เหล็กยังมีอยู่มาก และเหลือเฟือพอจะถลุงเอาไปใช้ได้อีกหลายสิบปี แต่ทุกวันนี้แร่เหล็กนั้นร่อยหรอลงไปมาก ดังนั้นเจ้าขี้ตะกรันถึงได้มีค่าขึ้นมา
ทราบไหมครับว่ามีดดาบที่ขายในร้านขายของที่ระลึก เป็นมีดที่ตีจากขี้ตะกรัน ไม่ได้ตีจากแร่เหล็กอย่างที่เราเชื่อกัน แต่หากต้องการงานจากแร่เหล็ก ต้องสั่งทำ และก็จะมีราคาสูงมาก
ซ้ำเมื่อผมถามชาวบ้านว่า เครื่องมือเครื่องใช้ในบ้านพวกเขา ผลิตใช้กันเองหรือเปล่า คำตอบคือในอดีตน่ะใช่ แต่ทุกวันนี้พวกเขาก็ซื้อมีดตะหลิวตะบวยจากตลาดนัดเหมือนกับเราๆ ส่วนมีดดาบน้ำพี้ของเก่าในบ้านนั้นเล่า ก็ขายเอาเงินหรือไม่ก็ถลุงซ้ำมาขายนักท่องเที่ยวกันหมดแล้ว
ผมเองก็ไม่ได้รู้สึกโดนตุ๋นข้อมูลแต่อย่างใด เพราะเชื่อว่านี่คือความจริงของแหล่งทรัพยากรที่มีวันหมด ไม่ต่างอะไรกับพลอยหรือทับทิมทางภาคตะวันออก ที่วันหนึ่งก็ถูกขุดพลิกจนเหี้ยนหาย ไม่ต่างอะไรกับบ่อน้ำมันก๊าซธรรมชาติที่วันหนึ่งก็ต้องลดน้อยถอยผลิต มันเป็นธรรมดาของโลกครับ
โลกที่มีมนุษย์อยู่
นายก อบต.กำลังสาธยายความขลังของเหล็กน้ำพี้ ชาวบ้านปรบมือให้กับข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่มาเยี่ยมถึงหมู่บ้าน และนักข่าวคอลัมนิสต์สายท่องเที่ยวหลายคนกำลังบันเทิงกับการตกแร่เหล็กเพื่อเอากลับไปเป็นที่ระลึก
ส่วนผมกินไอศครีมดับร้อนและรอขึ้นรถกลับบ้าน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น